Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο! 6+1 Tips μάθησης

Το διάβασμα είναι μια περίπλοκη υπόθεση... η οποία όλο και δυσκολεύει μέχρι να ανακαλύψεις τις ικανότητές σου και να γνωρίσεις το μαθησιακό προφίλ σου, δηλαδή το πώς να μαθαίνεις! Σε άλλο άρθρο θα αναφερθώ εκτενώς στους τύπους του μαθησιακού προφίλ και στη θεωρία του Gardner, που εστιάζει στην εξατομικευμένη και σταθμισμένη μελέτη του ατόμου βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. 

Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσω ορισμένες τεχνικές διαβάσματος που ενισχύουν τη βραχύχρονη μνήμη μας και καθιστούν τη μελέτη ευκολότερη και ... διασκεδαστική!

1o tip: Εμβαθύνω βήμα - βήμα / Ζoom:

Βήμα 1ο: Διάβασε τον τίτλο και τους πλαγιότιτλους προσπαθώντας να καταλάβεις το νόημά τους. Αν το κείμενο δεν φέρει αυτά τα βοηθητικά στοιχεία, φρόντισε να κρατήσεις σύντομες σημειώσεις ανά ενότητα ή ανά παράγραφο.

Βήμα 2ο: Ξεκίνα με ανάγνωση όλου του κειμένου, προκειμένου να σχηματίσεις μια γενική εικόνα του περιεχομένου του.

Βήμα 3ο: Προχώρησε στην κανονική μελέτη του κειμένου, δίχως να ασχοληθείς από την αρχή με λεπτομέρειες. Εντόπισε το κύριο νόημα της κάθε παραγράφου και υπογράμμισέ λέξεις-κλειδιά.

Βήμα 4ο: Ολοκλήρωσε την κατανόηση και την αποστήθιση με τις λεπτομέρειες. Θα παρατηρήσεις ότι τώρα είναι πιο εύκολο να απομνημονευτούν, δεδομένου ότι ο σκελετός ήδη υπάρχει στο μυαλό σου.

2o tip: Τεχνική νοητικών χαρτών / MindMapping:

Συμπύκνωσε την ύλη ενός μαθήματος σε μία σελίδα, γράφοντας στο κέντρο το θέμα και γύρω του ακτινωτά τις θεματικές ενότητες που σχετίζονται με αυτό. Δημιούργησε, δηλαδή, νοητικούς χάρτες του κειμένου που μελετάς, ώστε αυτή η χαρτογράφηση να αποτυπωθεί στον εγκέφαλό σου ως εικόνα και κάθε φορά που χρειάζεται να ανακαλείς μέρη από το κείμενο, να θυμάσαι πρωτίστως τη χαρτογράφηση που δημιούργησες. Θα κατανοήσεις στην πορεία ότι είναι πιο εύκολη η απομνημόνευση της ύλης που έχεις χαρτογραφήσει μόνος/μόνη σου παρά η χρήση έτοιμων σχεδιαγραμμάτων.

3o tip: Τεχνική των χρωμάτων:

Αφού μελετήσεις το μάθημα, χρησιμοποίησε διαφόρων χρωμάτων στυλό, μαρκαδόρους και υπογραμμιστές ώστε να δώσεις την ανάλογη έμφαση στα σημαντικά γεγονότα του μαθήματος. Δημιούργησε ένα υπόμνημα. Για παράδειγμα, χρησιμοποίησε κόκκινες υπογραμμίσεις για τους ορισμούς, μπλε κύκλους για τα ονόματα και τις δράσεις τους, κίτρινο για τις χρονολογίες, πράσινο για τις άγνωστες ή δύσκολες λέξεις κ.α. Σίγουρα η εικόνα του βιβλίου θα έχει τον προσωπικό σου τόνο και θα το διαβάζεις με μεγαλύτερη άνεση.

4o tip: Τεχνική της αλληλουχίας:

Η τεχνική αυτή είναι σημαντική για να καταλάβουμε τις αιτίες και τις συνέπειες ενός γεγονότος. Διαβάζεις μία μία τις αιτίες / συνέπειες και προσπαθείς να αντιληφθείς τη σημασία τους με τη χρήση κάποιων ερωτήσεων, όπως:

Πώς συνδέεται με προηγούμενες έννοιες; Ποια είναι η σημασία/λειτουργία; Ποια η χρησιμότητά;

Με αυτόν τον τρόπο θα μπορείς να συνδέσεις τις ενότητες μεταξύ τους, ώστε να έχεις μια πληρέστερη εικόνα στο μυαλό σου, παρά αποσπασματικές πληροφορίες, ενώ ταυτόχρονα θα αυξηθεί η αποτελεσματικότητά σου σε συνδυαστικά θέματα.

5o tip: Τεχνική ενεργού συμμετοχής:

Η μέθοδος αποτελεί συστηματική μελέτη κυρίως κειμένων θεωρίας.

Βήμα 1ο: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕ: Ξεφύλλισε το κεφάλαιο που έχεις να μελετήσεις και διάβασε τους τίτλους και υπότιτλους. Διάβασε την εισαγωγή και την περίληψη που πιθανόν υπάρχει στο τέλος του κεφαλαίου. Παρατήρησε τις εικόνες, τους πίνακες, τα σχήματα.

Βήμα 2ο: ΔΙΕΡΩΤΗΣΟΥ: Δημιούργησε ερωτήσεις για τον τίτλο, τις επικεφαλίδες και τους υπότιτλους, καθώς και για το πώς σχετίζονται μεταξύ τους. Χρησιμοποίησε λέξεις όπως: ποιος, τι, πότε, πού, γιατί, καθώς αναπτύσσεις τις ερωτήσεις σου. Η διαμόρφωση καλών ερωτήσεων είναι πιθανώς το πιο σημαντικό μέρος της μελέτης ενός κειμένου. Άλλωστε, αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο κατά τη μελέτη, μπορείς να επικεντρώσεις πιο εύκολα την προσοχή σου και να κατανοήσεις πιο γρήγορα τα νοήματα.

Βήμα 3ο: ΔΙΑΒΑΣΕ: Διάβασε με προσοχή το κείμενο, προσπαθώντας να βρεις τις απαντήσεις. Διαβάζω ένα κείμενο δεν σημαίνει κάνω ανάγνωση, αλλά σκέφτομαι.

Βήμα 4ο: ΑΝΑΚΑΛΕΣΕ: Χωρίς να κοιτάζεις το βιβλίο, προσπάθησε να ανακαλέσεις τα βασικά σημεία του κειμένου. Επανάλαβε δυνατά τις απαντήσεις. Μπορείς να κοιτάζεις το βιβλίο σου μόνον όταν είναι απαραίτητο.

Βήμα 5ο: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕ: Ανασκόπησε τα βασικά σημεία του κειμένου και έλεγξε τις ερωτήσεις που έθεσες από την αρχή και τις απαντήσεις που έδωσες, ώστε να διαπιστώσεις πόσο καλά μπορείς να ανακαλέσεις τις πληροφορίες.

6o tip: Τεχνική της αφήγησης:

Η τεχνική της αφήγησης είναι σημαντική για την αφομοίωση των πληροφοριών. Αν δεν κατανοήσουμε πλήρως κάποιο συμβάν, δεν μπορούμε να το αφηγηθούμε σε κάποιον. Προσπάθησε να αφηγηθείς τα γεγονότα που έμαθες σε κάποιον συμμαθητή σου ή στους γονείς ή ακόμα και στον εαυτό σου μπροστά στον καθρέφτη. Κάνε λάθη! Να θυμάσαι πως όταν κάνεις λάθη και δέχεσαι τη διόρθωση από τον ακροατή σου, υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να τα επαναλάβεις.

+1 tip: Τεχνική φανταστικής ιστορίας:

Στηρίζεσαι στον ήχο των λέξεων που πρέπει να απομνημονεύσεις και δημιουργείς μία φανταστική ιστορία που κάθε της λέξη παρασύρει μία αποθηκευμένη στη μνήμη σου γνώση. Όσο πιο φανταστική και αστεία η ιστορία, τόσο το καλύτερο!

Σαν παράδειγμα αναφέρω πώς μπορείς να θυμάσαι στα Αρχαία Ελληνικά τα ρήματα που κατεβάζουν τον τόνο στο β' ενικό πρόσωπο Προστακτικής στον Αόριστο β' μέσω μίας ιστορίας: «Ήρθα (Ελθέ) σε ένα μαγαζί, είδα (Ιδέ) τα ρούχα που είχε, βρήκα (Ευρέ) αυτό που ήθελα, το πήρα (Λαβέ) και σου το είπα (Ειπέ)!».

Εναλλακτικά, μπορείς να δημιουργήσεις μία τελείως φανταστική ιστορία με παραλληλισμούς για ένα δύσκολο κείμενο που πρόκειται να αποστηθίσεις.

Δοκίμασε τες και βρες αυτήν που σου ταιριάζει!

Και μην ξεχνάς πως μαζί μπορούμε να ανακαλύψουμε το μαθησιακό προφίλ σου για να εξατομικεύσεις το διάβασμά σου και να κατακτήσεις τη γνώση!

Καλή μελέτη!